در یک مجموعه فرهنگی ـ رسانه‌ای، فعالیت موفق و اثرگذار بدون راهبرد دقیق و ارتباطات هدفمند، نه‌تنها دشوار بلکه گاه بی‌نتیجه است. از همین‌رو، واحد توسعه استراتژیک و ارتباطات در ساختار جهاد تبیین به عنوان بازوی فکری و ارتباطی مجموعه، مأمور طراحی مسیر حرکت، تثبیت هویت راهبردی، و توسعه تعاملات مؤثر درون‌سازمانی و برون‌سازمانی است.
این واحد مسئول تدوین نقشه راه میان‌مدت و بلندمدت جهاد تبیین است؛ برنامه‌ای که از تحلیل واقعیت‌های فرهنگی جامعه آغاز شده و تا طراحی اهداف قابل اندازه‌گیری، تعیین اولویت‌ها، زمان‌بندی اجرا و ارزیابی اثربخشی ادامه می‌یابد. در عین حال، این واحد به‌عنوان متولی ارتباطات، وظیفه دارد شبکه‌ای گسترده از تعاملات سازنده با نهادها، مجموعه‌های مردمی، رسانه‌ها و فعالان فرهنگی برقرار کند و ظرفیت‌های بیرونی را با اهداف تبیینی هم‌راستا سازد.
برخی از محورهای اصلی فعالیت این واحد عبارت‌اند از:
طراحی راهبردهای کلان مجموعه و بازبینی مستمر آن‌ها بر اساس تحولات فرهنگی و رسانه‌ای کشور
توسعه ارتباطات بین‌نهادی با سازمان‌های فرهنگی، علمی، آموزشی، مردمی و رسانه‌ای
پایش فرصت‌های هم‌افزایی و شبکه‌سازی در سطح ملی و منطقه‌ای
مدیریت پیام راهبردی مجموعه و هماهنگ‌سازی محتوای ارتباطی با اهداف کلان
ارائه مشاوره استراتژیک به سایر واحدها برای هم‌راستاسازی فعالیت‌ها با مأموریت کل مجموعه
واحد توسعه استراتژیک و ارتباطات، بیش از آنکه تنها یک بخش برنامه‌ریز باشد، مغز متفکر انسجام ساختاری و ارتباطی جهاد تبیین است. این واحد تلاش می‌کند با برقراری توازن بین برنامه‌ریزی علمی و واقع‌گرایانه، از یک سو حرکت مجموعه را منظم و هوشمند پیش ببرد و از سوی دیگر با ایجاد ارتباط مؤثر و هوشمندانه، اعتبار و گسترش نفوذ گفتمان تبیینی را در سطح جامعه تقویت کند.
در نهایت، این واحد به‌دنبال آن است که جهاد تبیین را از یک مجموعه فعال، به یک جریان قدرتمند فرهنگی با هویت روشن، راهبرد مشخص و شبکه‌ای منسجم از هم‌پیمانان و همراهان تبدیل کند؛ جریانی که با برنامه حرکت می‌کند و با ارتباط، رشد می‌یابد.